*بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمنِ الرَّحيم*
موضوع: راههاي دعوت به نماز(2)
سؤال: چگونه ديگران را به نماز تشويق كنيم؟
1- حضور افراد فرهيخته و سرشناس در مساجد افراد سرشناس به مسجد بروند. يكي از مسؤولين را ديدم خادم افتخاري حرم امام رضا است. به او گفتم: اينجا نياز به شما ندارد اما اگر شما خادم مسجد محلهي بشوي، مسجد رونق پيدا ميكند. و اگر شاگرد اولها در مسجد بروند، بقيه هم ميروند. و حضور مديران و دبيران، و فوتباليست معروف، که علاقهمندان به فوتبال ياد ميگيرند. خدا در قرآن ميفرمايد: زنهاي پيغمبر! اگرخلاف كنيد، عذابتان دو برابر است. چون ميگويند: زن پيغمبر خلاف كرده است. امام صادق به يك نفر فرمود: هر گناهي از هركس بد است، ولي از تو بدتر است، براي اينكه تو منسوب به ما هستي. سيد با غير سيد فرق ميكند، ذريهي پيغمبر است. روحاني با غير روحاني، تحصيل كرده، بچه مسلمان است. يك خلبان نماز خوان ميتواند روی سربازها اثر بگذارد.
2- نقش خانواده پدر و مادرها مواظب باشند. قرآن يك آيه دارد ميفرمايد: «رِجالٌ لا تُلْهيهِمْ تِجارَةٌ» (نور/37) مرداني هستند كه تجارت و داد و ستد آنها را از نماز باز نميدارد. صداي «قد قامت الصلاة» را که شنيد، مغازه را ميبندد و به مسجد ميرود، قبل از اين ميفرمايد: «فىِ بُيُوت» (نور/36) (اين مردان) در خانههايي هستند كه: «أَذِنَ اللَّهُ أَن تُرْفَع» (نور/36) خداوند، رفعت و بلندی عطا فرموده. مثل بچه ماهي، چون در دريا هست، شنا ياد ميگيرد. اما پدر و مادرهايي كه انواع وسايل غفلت را در خانهها ميآورند، ماهوارهها، وسايل عيش و نوش، متوجه نيستند، كه نسلشان را از خدا جدا ميكنند. فكر ميكنند به بچه خدمت ميكنند. نقش مادر خيلي نقش مهمياست. در قرآن ميفرمايد: «مَرَجَ الْبَحْرَيْنِ يَلْتَقِيَانِ» (الرحمن/19) بعد: «لَّا يَبْغِيَانِ» (الرحمن/20) دو تا دريای آب شور و شيرين كنار هم، به هم تجاوز نميكنند، بعد: «يخَْرُجُ مِنهُْمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجَانُ» (الرحمن/22)، پس خارج می شود از آنها لؤلؤ و مرجان. در خانه هم اگر زن و شوهر، مادر و پدر خوب بودند «يخَْرُجُ مِنهُْمَا اللُّؤْلُؤُ وَ الْمَرْجَانُ» بچههايشان لؤلؤ و مرجان ميشوند. اگر در خانه زن به شوهر حرف بد زد، شوهر به زن حرف بد زد، در خانهاي كه درگيري هست بچه تربيت نميشود. خانهي نمازي، بچهاش نمازي ميشود. شما كه امكاناتي براي بچهها آماده ميكنيد، در سايهي نماز انجام دهيد. اگر نمازت را بيغلط خواندي گوشواره ميخرم. اگر رفتيم نماز جمعه مثلاً لباسي، كفشي ميخرم.
3 - حساسيّت و جديّت لازم در امور ديني گاهي پدر و مادرها ميگويند: گفتم فرزندم گوش نداد. خداوند می فرمايد: «وَ أْمُرْ أَهْلَكَ بِالصَّلاةِ وَ اصْطَبِرْ عَلَيْها» (طه/132)، اهل خود را به نماز سفارش، وبر اين کار پايداری کن. نگو: ده بار گفتم گوش نداد. اگر ديدي غذاي فاسد ميخورد، چگونه می گويی، جدي نميگوييم. حساس نيستيم. يكي گفت: به راننده گفتم: نگهدارنماز بخوانيم، نگه نداشت، نمازم قضا شد. گناهش گردن او ست؟! چطوري گفتي؟ عادی وآرام !گفتم: اگر ساك شما از ماشين ميافتاد چطور ميگفتي؟ فرياد نمیکشيدی؟ پس دل به حال ساكت بيش از نماز ميسوزد. يكي از علما از مسيری میگذشت شنيد خانمي به ديگری گفت: تمام واجبات دخترم را آماده كرده ام. به خود گفت: من يك عمري در حوزه درس هستم هنوز جرأت نميكنم بگويم تمام واجبات را نتوانسته ام!!! بعد شنيدم که گفت: يخچال و فرشش را خريده ام، فهميديم که منظور از واجبات چيست! يعني اگر يك خانمي شش تا بشقاب دارد گلهايش يك شكل است، يكي از بشقابها بشكند، خيابان و بازار را زير و زبر ميكند كه بشقاب ششم گلش به بشقاب پنجم بخورد، وگرنه ميگويد: آبرويم رفت. مكه ميروند، سوغاتي ميخرند، چند خريدي؟ دويست ريال، آخ! من خريدم سيصد ريال! يكی ميگويد: چند ركعت نماز در مسجد الحرام خواندي؟ مشكل داريم. آن سوزي كه بايد باشد نيست. پدر و مادر وقتي نمرهي بچهاش را ميگيرد بايد ببيند، فيزيك، ورزش، چه و چه... نمرهي دينياش چقدر است؟ آيا زنگ زده ايد به مدرسه که مثلاً من مادر يا پدر فلاني هستم. از اينكه در مدرسه نماز جماعت برقرار ميكنيد، من متشكرم! پدري هم كه وضعش خوب است، برود، اگر سالن نمازخانه فرش خوب، تابستان كولر، زمستان آب گرم ندارد، به مدير بگويد: حاضرم يك پولي را خرج كنم، ديپلم تارك الصلاة که ذخيرهي قيامت نيست. پدر و مادرها بايد حساس باشند. البته نماز هم بايد جاذبهدار باشد. مسجد بايد جاذبه داشته باشد.
4- جذّاب سازي مساجد آيت الله سيد اسماعيل هاشمي در اصفهان، پيرمردي حدود نود ساله. مسجدش پر از جوان، علت را جويا شدم که چطور در مسجد پيشنمازي كرده كه بعد از مريضی او بچهها به عشق سلامتياش شيريني ميدهند؟ امام جماعتی ديگر ديد يك نوجوانی در مسجد گريه ميكند، آقاجان چه شده؟ كفشهايم را دزديده اند، برای او يك جفت كفش بهتر خريد، اين بچه تا آخر عمرش نمازي ميشود. * خاطرهاي از امام خميني جعبه گزی براي امام آوردند، خيلي خوبي بود، باز كردند امام از آن ميل کرد، بعد فرمود: بقيه را برای فلاني ببريد،(که آن فرد انقلابی نبود) گفتند: آقا ايشان ديگر جزء جناح شما نيست، فرمود: گز خوردن كه انقلاب نميخواهد، گفتند: شايد نظر امام برگردد، گفتند: آقا جعبهاي كه درش باز شده؟!!!، بله همين را!!! بردندگفت: امام؟!!! خشكش زد. قرآن همين را ميفرمايد: كه كسي بدي ميكند تو با خوبي جوابش را بده. طلبهاي را سراغ دارم به روستايي رفت، مردم او را قبول نکردند، گفت: من شما را دوست دارم، در مسجد ميخوابم هيچ نيازي هم به شما ندارم، اگر كسي آمد برايش حديث ميخوانم، مقاومت كرد و بالاخره همه شرمنده او شدند.
5- اخلاق نيكو امام سجاد ميفرمايد: خدايا به من توفيق بده که: «مَنِ اغْتَابَنِي إِلَى حُسْنِ الذِّكْر» (صحيفه سجاديه/ ص92) اگر كسي غيبت مرا ميكند من خوبياش را بگويم. قرآن می فرمايد: «ادْفَعْ بِالَّتي هِيَ أَحْسَن» (مؤمنون/96) بدي با خوبي ونيکی پاسخگو باش. و در آيه ديگر میفرمايد: «وَ يَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَة السَّيِّئَةَ» (رعد/22) سيئه و بدي را با خوبي دفع میكنند. نگو: مرا فحش داد، من هم من هم پاسخ دادم، سيلي زد، من هم از شرق و غرب و شمال و جنوب زدم! گفت: كلوخ انداز را پاداش سنگ است! خوب اما منطق قرآن اين نيست. خدا ميفرمايد: نسبت به مردم، «وَ لْيَعْفُوا» عفو كنند، «وَ لْيَصْفَحُوا» (نور/22) بگذريد، يعني شتر ديدي، نديدي. نسبت به خانواده هم: «اعفُ» عفو كن، «اغفر» ببخش. اگر زن و شوهر با هم مشكلي داشتند، هم «عفو»، هم «صفح»، هم «مغفرت». ديپلم «تارك الصلاة» به درد كشور نميخورد. بالاي 97 درصد از جوانهايي كه جبهه رفتند، خون دادند، بچههاي مسجد بودند. اگر كسي اهل مسجد نباشد به كشور ايران حمله شد، فرار ميكند. اكثر افرادي كه فاسد و معتاد ميشوند كساني هستند كه مسجد نميروند. بچههايمان را بايد با مسجد گره بزنيم. البته بايد انقلابي هم در مسجد بشود. مشكلات دارد. بيشترين صاحب را دارد، پايگاه بسيج، ميراث فرهنگي، اوقاف، سازمان تبليغات، دفتر تبليغات، امام جماعت، هيأت امنا، خادمين، ارشاد، كانونهاي فرهنگي، همه هستند. اينجا آشپز 16زياد شد. بايد يك تحولي در وضع مسجد پيدا شود. مسجد بايد جاذبه داشته باشد، ساختمان مسجد بايد دلنواز باشد. يكي نوشته تا آخر عمرم مسجد نميروم. به خاطر اينكه لباس شيك پوشيدم مسجد رفتم، يك نفر بد اخلاق گفت: با اين لباسها مسجد آمدي؟ مگر اينجا عروسي است؟ اين فرد بايد از مسجد حذف شود. خدا به پيغمبر ميفرمايد: «لَوْ كُنْتَ فَظًّا غَليظَ الْقَلْبِ لاَنْفَضُّوا مِنْ حَوْلِك» (آلعمران/159) اگر تو بداخلاق بودي مردم از دور تو پراکنه می شدند.
6- گفتگوي خصوصي مدير مدرسه خصوصي با بچهها صحبت و نصيحت کند برای امر نماز. ممكن است بگويد: پدر و مادرم نميخوانند، به انجمن اولياء و مربيان برای پدر و مادرها سفارش کنيم، ممكن است بگويد نماز چه فايدهاي دارد؟ فلسفه نماز را برايش بازگو کنيم، ممكن است بگويد: بلد نيستم. يك نوار آموزشی بدهيم، نگذاريم زماني كه ما مدير هستيم وضع نماز كمرنگ باشد، سرمايهگذاري كنيم، پدر و مادر، معلم، امام جماعت، صداي خوب در اذان نقش دارد، حديث داريم: «أَقرَأَكُم» كسي كه قرائتش بهتر است امام جماعت شود. قرآن میفرمايد: «اقيموا الصلاة»، بپا داريد نمازرا. كسي ميتواند نماز را بپا دارد كه خودش بپا خواسته باشد. كسي ميتواند زنجير را از پاي مردم باز كند كه خودش زنجير به پايش نباشد. اصلاً دين ما دين قيام است. روز قيامت. يعني قيام درونش است، امام زمان «قائم» است. دين ما «قيّمه» است، قرآن ما «كُتُبٌ قَيِّمَةٌ» (بينه/3). حج ما، «قِياماً لِلنَّاس» (مائده/97) میفرمايد: قرآن را فرستادم تا مردم: «لِيَقُومَ النَّاسُ بِالْقِسْطِ» (حديد/25)، برای بر پايی عدالت بپا خيزند.
7- دعوت از خيّرين براي ساخت مسجد مواردی هم هست که مردم ميخواهند نماز بخوانند مسجد نيست. تجار خير مدرسه ساز، خدا جزاي خيربه شما بدهد. حالا اين جوان ما فيزيك و شيميرا در مدرسه خوب خواند، مسجد نميخواهد؟ اين خيرين مدرسهساز، مسجد ساز هم بشوند. هر پدر و مادري كه دختر شوهر داده، پسرش هم داماد شده، برای «باقيات الصالحات» مسجد، ولی ساده بسازيد. خانميدر قم مسجد ساده ساخته، به نام مسجد فاطميه! به قدري اين مسجد با بركت است، چقدر علما، و آيت الله العظمي بهجت نماز ميخواند. آيت الله العظميگلپايگاني در مسجدی در بازار قم نماز ميخواند، فقط آجر و يك سنگ كاشي داشت که نوشته بود قبله! از خير محرابهای آنچنانی بگذريم. حضرت علی خواست نماز بخواند پرده گل داشت، فرمود: فاطمه جان! اين پرده گل دارد و حواس را پرت ميكند. به چه دليل ما برداريم ميليونها تومان با كاشيكاري و سنگ مرمر می كنيم؟ مثل قمصريها باشيد، با يک ديگ گلاب می گيرند، فصل گل كه تمام شد عرق بيدمشك ميگيرند. بيدمشك كه تمام شد عرق نعنا ميگيرند. خيرين مسكن ساز هم راه بياندازيد، زير نظر كسي كه اعتماد دارند، مثل عالمِ متقي هر منطقهاي.
8- جهت دادن به بودجههاي فرهنگي سي و دو سال از انقلاب گذشت بودجه فرهنگي را كجا خرج كرديم؟ نامهي عمل بعضی را به دست چپ ميدهند، «أُوتِيَ كِتابَهُ بِشِمالِهِ» (حاقه/25). عملش را مجسم ميبيند، ميگويند: اقرار كن، ميگويد: «غَلَبَتْ عَلَيْنا شِقْوَتُنا» (مؤمنون/106) شقاوتم بر من غلبه كرد، گول خوردم. «زُيِّنَ لَهُمْ سُوءُ أَعْمالِهِم» (توبه/37) اعمال غلط و بد است ولی زينت داده شده. خيال ميكند درست است. افرادی هستند که صبح تا شب جان ميكند ولي به دوزخ ميرود. قرآن می فرمايد: «عَامِلَةٌ نَّاصِبَةٌ، تَصْلىَ نَارًا حَامِيَةً» (غاشيه/3 و4) فكر نكنيم هركاري ميكنيم درست است. منار ميسازيم، دو تا، هشتاد متر، با كاشي كاري، ولی در روستاي با 15 كيلومتر فاصله مسجد ندارند. روز عاشورا علمات ميكشد، جواني كه زير علمات است، پول مسكن ندارد، پول آب و برق ندارد، داماد هم نشده. براي اينكه اسلام شناس بالاي سرشان نيست. براساس فقه و اسلام تصميم نميگيرند. بعد ميگويند: «فَارْجِعْنا نَعْمَلْ صالِحا» (سجده/12) (خدايا) ما را به دنيا برگردان، عمل صالح انجام ميدهيم. «قيلَ ارْجِعُوا وَراءَكُم» (حديد/13) گفته ميشود: نه، البته: «وَ لَوْ رُدُّوا لَعادُوا» (انعام/28) به دنيا هم برگردند، همان هستند. آنها بعد از خدا از خوبها و حتی از بدها استمداد ميكنند ولی فايده ندارد. فرماندهان پادگانها با سربازها دانه دانه صحبت كنند، سخنراني عمومی لازم است اما كافي نيست. اگر مسجد كوچك باشد، زود ساخته ميشود، يك نفر هم ميتوامد بسازد، نياز به اينكه عقب شهرداري برود نيست، مسجد 50، 100ميليوني را يك خير هم ميتواند بسازد.
«سخنان ارزشمند حاج شیخ محسن قرائتی در برنامه تلویزیونی درسهایی از قرآن»
نظرات شما عزیزان: